Salary Anthony Edwards

Áger públicus — სახელმწიფოს კუთვნილი მიწის ფონდი ძველ რომში. აგერ პუბლიკიუსად ცხადდებოდა რომაელთა მიერ დაპყრობილი მიწების 1/3. დამუშავებულ მიწებზე სახელმწიფო კოლონიებს აარსებდა, საჯარო ვაჭრობით ყიდდა ამ მიწებს, ან მოქალაქეებს უნაწილებდა. ყამირი მიწები კი სახელმწიფო საკუთრებად რჩებოდა და რომის მოქალაქეებს შეეძლოთ მათი დაკავება ოკუპაციის წესით, რისთვისაც გარკვეული იჯარა უნდა გადაეხადათ. ძვ. წ. IV-II საუკუნეებში აგერ პუბლიკიუსის დიდ ნაწილს ნობილები დაეპატრონენ. გამწვავდა ბრძოლა პატრიციებსა და პლებეებს შორის. ამას სხვადასხვა დროს მოჰყვა აგრარული კანონების გამოცემა. მათ შორის მნიშვნელოვანია ლიცინიუს-სექსტუსის და გრაკქუსების აგრარული კანონმდებლობა, რომელიც მიზნად ისახავდა ნობილების მიერ აგერ პუბლიკიუსის ოკუპაციის უფლების შეზღუდვას და მიწების ხელახალ განაწილებას. ძვ. წ. 111 და ძვ. წ. 59 წლებში კანონებით თითქმის მთელი იტალიური აგერ პუბლიკიუსი კერძო საკუთრებად გამოცხადდა. გამონაკლისი იყო რომის პროვინცია, სადაც აგერ პუბლიკიუსი სახელმწიფო საკუთრებად ითვლებოდა, მაგრამ ზოგჯერ ამა თუ იმ თემს ე. წ. „იტალიურ უფლებას“ მიანიჭებდნენ ხოლმე და აგერ პუბლიკიუსი აქაც შეიძლებოდა კერძო საკუთრებად ქცეულიყო.